những vùng trồng rau sạch quanh Hà Nội

"Nước mắt" vườn rau

Bà Nhàn- xã viên HTX Tân Phú Trung: "Vào HTX mà không bán được rau, đất phải bỏ hoang!". Ảnh: PH.NGA

Theo báo cáo của Sở NN-PTNT, TPHCM hiện có 6 HTX chuyên sản xuất rau an toàn. Nhưng thực tế từ đầu năm 2008, 2 HTX đã ngưng hoạt động, số còn lại chỉ hoạt động cầm chừng

Đánh giá kết quả thực hiện chương trình rau an toàn trên địa bàn TPHCM trong năm 2007 và những tháng đầu năm 2008, Chi cục Bảo vệ thực vật - Sở NN-PTNT TP, tóm tắt thành tích: “Đã xây dựng được mô hình liên kết các tổ hợp tác, HTX sản xuất, thu mua và tiêu thụ rau an toàn. Một số HTX sản xuất kinh doanh rau an toàn mới được hình thành đã giải quyết được vấn đề tiêu thụ cho các xã viên và nông hộ sản xuất rau an toàn, tạo thuận lợi cho việc thu hút các nông hộ tham gia vào chuỗi liên kết, hợp tác...”. Tuy nhiên, thực tế không phải như vậy.

Chờ được giải thể

Theo Sở NN-PTNT, tính đến giữa năm 2008, trên toàn TPHCM có 6 HTX chuyên sản xuất rau an toàn. Nhưng thực tế đã có 2 HTX phải ngưng hoạt động từ đầu năm 2008 vì đã quá... đuối là HTX Trung Lập (Củ Chi) và HTX Thành Trung (Bình Chánh). Chủ nhiệm HTX Trung Lập, ông Đinh Văn No, kể: “Không có đất trồng rau, chúng tôi nhờ huyện và xã hỗ trợ thuê đất nhưng họ nói không có đất. Không thuê được đất, cuối cùng cả HTX đành canh tác trên khu đất... 0,3 ha của tôi”. Vận động nhiều, nhưng không có xã viên nào tham gia, ban chủ nhiệm HTX phải thuê người trồng rau với mức lương 1,5 triệu đồng/người/tháng. Đầu năm 2008, ban chủ nhiệm cũng... tan rã vì thua lỗ. Hiện tại, ông Đinh Văn No đang hoàn tất thủ tục để xin giải thể HTX.

HTX Thành Trung thành lập tháng 6-2007 với 50 triệu đồng vốn ban đầu và 20 xã viên, canh tác trên diện tích 3 ha. Đến tháng 1-2008, HTX ngưng hoạt động. Ông Nguyễn Văn Xướng, Chủ nhiệm HTX Thành Trung, rầu rĩ: Mỗi tháng HTX phải chi từ 9-10 triệu đồng cho 13 công nhân sơ chế và 10 triệu đồng tiền in logo. “Đó là chưa kể tiền mặt bằng, điện nước. Vì HTX lấy nhà tôi làm trụ sở nên không phải chi. Lúc đầu nghĩ ráng chịu đựng một thời gian, hy vọng sau đó sẽ có lời.

Nhưng càng chờ càng chết, hoạt động được 6 tháng lỗ đến 30 triệu đồng, ban chủ nhiệm tan tác, mỗi người làm mỗi việc. Đến giờ tôi vẫn còn nợ tiền in logo và tiền thuế môn bài”- ông Xướng kể khổ. Nguyện vọng của ông chủ nhiệm HTX này là sớm được tuyên bố giải thể, hằng tháng đỡ tốn tiền thuê kế toán làm bảng thuế và lóc cóc đi nộp bảng thuế. Tháng trước, quá bức xúc, ông Xướng đã trả con dấu và những giấy tờ liên quan đến HTX cho chính quyền địa phương vì đã nhiều lần xin giải thể.

Hiện nay, tình hình hoạt động của các HTX hết sức ảm đạm. Ngoài 2 HTX đã ngưng hoạt động, các HTX còn lại đang trong tình trạng... sản xuất cầm chừng. Số xã viên xin ra khỏi các HTX ngày càng nhiều. Ông Phát, một xã viên kỳ cựu của HTX Tân Phú Trung (Củ Chi), cho biết: “Từ 29 xã viên, nay HTX chỉ còn 16 xã viên, đó là ráng bám trụ để giữ cái danh HTX chứ nhiều người cũng đã làm việc khác!”. Tương tự, cả “mô hình con cưng” là HTX Nhuận Đức (Củ Chi) cũng không mấy sáng sủa, không bán được rau, không có lương cho các thành viên ban chủ nhiệm nên mỗi người đi mỗi hướng, làm việc riêng kiếm sống.

Những lời hứa... chưa bao giờ thực hiện

Ông Nguyễn Văn Xướng cho biết để lấy thành tích, UBND xã Bình Chánh đã đốc thúc ông thành lập HTX: “Từ khi HTX thành lập, địa phương không quan tâm đến, muốn làm gì thì làm. Hoàn toàn không có bất kỳ sự hỗ trợ nào từ phía xã!”. Còn ông Đinh Văn No vẫn chưa quên cảm giác phấn khởi của ngày đầu thành lập: “Phòng Nông nghiệp huyện vận động thành lập HTX, tôi đồng ý ngay vì đây là ý tưởng hay. Theo đó, Trạm Khuyến nông huyện Củ Chi hứa sẽ hỗ trợ hệ thống tưới nước tự động, nhà lưới”. Tháng 10-2007, HTX ra mắt, ông No nhắc lại lời hứa, Trạm Khuyến nông cho biết đã hết đợt hỗ trợ. Khi thu hoạch rau, ông nhờ tìm đầu ra, nhưng chỉ nhận được cái lắc đầu từ phía địa phương.

Lúc vận động thành lập, HTX Phước An (Bình Chánh) được Chi cục Phát triển Nông thôn hứa hỗ trợ máy vi tính, bàn ghế, đến khi thành lập xong chẳng thấy đâu. Nhưng quan trọng hơn là sản phẩm làm ra không tiêu thụ được.

Thu Sương